En ook nu wil ik de wandelingen op Heusden.nieuws.nl van Ad Hartjes onder de aandacht brengen; deze keer over “Herpt en het Oude Maasje” en Haarsteeg. Met heel veel wetenswaardigheden; aanraders!
Maand: januari 2022
De Dorpsvereniging
Martinus Buijs beschrijft hoe de huidige Dorpsvereniging tot stand is gekomen:
Oprichting en verdere Historie van de DORPSVERENIGING HEESBEEN DOEVEREN
De meeste gevolgen van de Tweede Wereldoorlog en de onafhankelijkheid van Indonesië waren rond 1955 voorbij en vanaf die tijd nam de welvaart in Nederland snel toe, in brede lagen van de bevolking. Ook in Heesbeen. De gemeente Eethen, waartoe Heesbeen toen behoorde, besloot een feestelijke optocht te organiseren op 5 mei 1960, precies vijftien jaar na de bevrijding. De inwoners van Heesbeen besloten een praalwagen te bouwen. Gerrit van Everdingen maakte het ontwerp voor een grote vredesduif. Vele Heesbeense handen maakten het moeilijk werk licht. De duif werd op een wagen geplaatst en rijkelijk versierd met oranje linten en vlaggen en vooral een drietal dorps schonen, die de fraai uitgedoste godin Irene voorstelden. Wat een verassing toen Heesbeen de eerste prijs won! Behalve de eer kreeg men ook een geldprijs van 25 gulden.
De medewerkers maakten er een feestje van en op die avond werd na ampel overleg en op voorstel van Theo Brouwers met algemene instemming besloten een dorpsvereniging op te richten. Theo Brouwers werd de eerste voorzitter, Gerrit van Everdingen Secretaris en Joost den Dekker Penningmeester. Arie Nieuwkoop en Ali Nieuwkoop werden bestuurslid. Bij gebrek aan enige accommodatie werd op het erf van Theo Brouwers een klein dorpshuis gebouwd, voornamelijk van onderdelen van in Eethen gesloopte noodwoningen. Zus (Marie) Colijn werd de beheerster. Men hield onder andere spelletjesavonden, een danscursus en na enigen jaren speelde men zelfs ook toneel. Dat was de start van een gewaardeerde toneeltraditie die door velen uit de regio werden bezocht.
Na jaren werd het dorpshuisje te klein, en vergde veel onderhoud. Bovendien stond het in de weg voor geplande bouwactiviteiten. Dan maar een nieuw dorpshuis bouwen! Maar waar dan? Gelukkig stelde desgevraagd Paulus Colijn een stuk grond achter zijn boerderij dat grensde aan de Voorstraat, gratis beschikbaar, een geweldige start! Er werden subsidies aangevraagd en een ontwerp gemaakt. Maar subsidieverstrekkers vonden het inwonertal te klein en adviseerden samenwerking met Doeveren, dat inmiddels ook tot de gemeente Heusden was gaan behoren. Daarop besloten enkele bestuursleden alle huizen in Doeveren langs te gaan met het verzoek lid te worden van de Dorpsvereniging. Bijna alle gezinnen in Doeveren deden mee en dat was een keerpunt voor de subsidie verkrijging en Doeveren werd aan de naam van de vereniging toegevoegd.
De voorbereidingscommissie werd opgeheven en een bouwcommissie benoemd. De fundering en de vloer deden de inwoners zelf, de ruwbouw door de plaatselijke aannemer Nieuwkoop. Paulus Colijn legde de eerste steen. De afwerking van het gebouw deden de inwoners weer zelf. De feestelijke opening najaar 1978 was een mijlpaal en een feest en het begin van nieuwe activiteiten en mogelijkheden. Iedereen trots dat twee zo kleine dorpjes dit voor elkaar hadden gekregen.
Het Dorpshuis werd het centrale punt voor veel activiteiten, voor de inwoners, en ook voor mensen buiten het dorp was het beschikbaar voor rouw en trouw en vanzelfsprekend voor het St. Jorisgilde. Het Heesbeens Toneel werd het jaarlijkse hoogtepunt met soms wel duizend bezoekers. De Dorpsvereniging floreerde tot aan… Corona!
Corona zal ooit vergaan. Onze Dorsvereniging blijft altijd bestaan!
Heemkundekring Onsenoort 75 jaar
Dè autoriteit over de geschiedenis in onze streek, de
Heemkundekring Onsenoort, bestaat 75 jaar en er komt in maart ook een eigen ‘heemkamertje’ over Heesbeen in ons Dorpshuis. Zie ook Heusden.nieuws.nl.
Bestemmingsplan
Zojuist de volgende email ontvangen van de gemeente, aangaande de wijziging van het bestemmingsplan en de plannen voor nieuwbouw op de hoek Industrieweg/ Voorstraat:
Eerder stuurde ik u een brief met een ontvangstbevestiging betreffende uw zienswijze (zie bijgaand). Daarin stond vermeld dat het bestemmingsplan naar verwachting door de raad werd behandeld op 22 februari 2022. Uw mogelijkheid om in te spreken zou dan plaatsvinden op 2 februari 2022 tijdens de informatievergadering Ruimte en Duurzaamheid. Het proces neemt meer tijd in beslag om te zorgen dat alle zienswijzen zorgvuldig worden behandeld.
Via deze weg breng ik u daarom op de hoogte dat het bestemmingsplan een raadscyclus wordt opgeschoven. Uw zienswijze wordt samen met het bestemmingsplan ‘Bedrijventerrein Heesbeen herziening 2021’ ter vaststelling voorgelegd aan de raad op 10 mei 2022. Voorafgaand aan de raadsvergadering wordt het plan behandeld in de Informatievergadering Ruimte en Duurzaamheid op 20 april 2022 waarin u desgewenst uw zienswijze kunt toelichten. Voor die tijd ontvangt u nog een brief over het besluitvormingstraject en de afhandeling van uw zienswijze.
De snelheidsmetingen
Zoals wellicht bekend, heb ik in 2020 een tijdlang de snelheid van voertuigen op de Grotestraat ‘oost’ gemeten (alle informatie is nog hier te vinden). Dit heeft, samen met de enquete, geholpen om de Gemeente te bewegen om snelheidsbeperkende maatregelen te nemen, waarbij nu als eerste de ’30 km’ afbeeldingen op de weg gekomen zijn. Er is toegezegd dat er meer maatregelen volgen bij toekomstig ‘regulier’ onderhoud van de weg…
Nu de 30km alweer een paar maanden op de weg staat, kan ik niet zeggen dat het merkbaar effect heeft… Dat had ik ook niet echt verwacht. Waarschijnlijk helpt het wel voor toeristen die van/ naar de vesting rijden en nu duidelijk zien wat de maximum snelheid is. Tussen het reguliere verkeer zitten echter nog steeds de hufters die met (veel) te hoge snelheid voorbij scheuren. Vaak ook auto’s (soms met groen kenteken) die van/ naar de garage achter Van Gestel komen/ gaan…
En begrijp mij goed, het is erg lastig om 30km/h te rijden en wat mij betreft is 40 of 50km/h ook goed – maar geen 70km/h of hoger! Vorig jaar was de top tijdens de meetperiode 81.1 km/h….
Mijn plan was vorig jaar om de meting ook op andere plaatsen in Heesbeen uit te voeren (bij ‘het oude schooltje’ en bij de dierenkliniek). Door een technisch probleem (de kleine computer levert net geen stabiele voeding aan de radarmodule waardoor de meting soms stopt) heb ik dat (nog) niet gedaan. Bij de metingen hier voor de deur kan ik het in de gaten houden en weer opstarten als het gestopt is – als het ergens anders staat, kan ik dat niet doen.
Ik heb een idee om dat technische probleem op te lossen en als dat gedaan is en werkt, zal ik de metingen weer starten; als eerste weer bij ons voor de deur om te zien of er verschil meetbaar is. Ben dan benieuwd naar de resultaten. Wordt vervolgd….
Heesbeen 100 – 150 jaar geleden
Van Martinus Buijs (dank daarvoor!) kreeg ik dit verhaal van zijn hand toegezonden dat een mooi beeld schetst van hoe Heesbeen er ruim een eeuw geleden uitgezien heeft:
De Bergsche Maas was nog niet gegraven (rond 1900). Het Oude Maasje (’t Moske) was er al duizenden jaren en bleef de laatste eeuwen zoals het was. Heesbeen bestond zo’n 150 jaar geleden uit twee straten: De Grotestraat die toen Heesbeenschestraat heette, liep, en nu nog, vanaf de Wijkse Poort in Heusden, langs de gracht, richting Doeveren. De Achterstraat, nu Voorstraat geheten, was de weg naar Genderen. En er was nog een pad in noordelijke richting: de Lage Steeg. (Zie www.topotijdreis.nl). Heesbeen was dus met wegen rechtstreeks verbonden met het Benedenland van Heusden en Altena en ook waren er veel familiaire, economische en kerkelijke banden. Het Hervormde Kerkje was er natuurlijk allang, evenals “Het Slot” over het boogbruggetje van het Oude Maasje. Verder stonden er enkele grote boerderijen, een aantal kleinere en diverse arbeiderswoninkjes. Al die gebouwen met riet gedekt, de zijmuren soms maar een meter hoog, vaak grotendeels van stro, riet of wilgentenen.
De boeren hadden veelal één of meerdere knechten en meiden zodat het grootste deel van de bevolking hun inkomens verwierf in de agrarische sector. Er waren veel boomgaarden, akkers, weilanden en lagergelegen hooilanden. Nagenoeg alles was handwerk. Het hooigras werd met de zeis gemaaid waarna het werd gekeerd (gewijnd) om te drogen, in oppers gezet en met karren naar huis gereden. Het koren werd met de “zigt” (zeis voor één hand) gemaaid, op schoven gebonden en met de aren omhoog gezet; ná droging met de kar naar huis gereden en met de “klepel” gedorsen. Ook aardappelen en bieten rooien ging met de hand. Wellicht was er destijds in het dorp ook een kroegje vanwege het relatief grote doorgaande verkeer richting Baardwijk. Het verkeer bestond immers vooral uit karren met paard, en zowel paard als voerman moesten hun dorst kunnen lessen.
Het graven van de Bergse Maas rond 1900 had ingrijpende gevolgen. Een deel van de akkers en weilanden kwam “over de Maas” te liggen, de historische banden met het Benedenland verwaterde enigszins en de nieuwe brug (op oude kaarten de Heesbeense brug genoemd) bracht meer verkeer door het dorp. In de loop der jaren nam het verkeer verder toe: De voetganger werd fietser en nog vóór WO II reden er al vrachtwagens in plaats van karren. Door het verminderde voetverkeer nam het contact tussen de bewoners wat af. Wel bleven veel mensen elkaar ontmoeten bij gelegenheid van de kerkdiensten. Ook de school was een trefpunt.
WO II bracht opnieuw ingrijpende gevolgen met zich mee. In 1940 werd de Maasbrug opgeblazen. Dat beperkte het verkeer en de contacten. De brug werd weer hersteld en in 1944 opnieuw opgeblazen. De Maas was ruim een half jaar de frontlinie, bevolking en vee moest geëvacueerd en huizen werden beschadigd; de kerk bleef gelukkig overeind.
Ná de oorlog nam de welvaart toe. De boeren gingen mechaniseren, dus minder arbeiders, maar die konden in de industrie en handel werk vinden wat ook nog beter werd betaald. Het dorp floreerde. In 1960 werd de Dorpsvereniging opgericht en men bevorderde zo het sociale contact. Vrijkomende huizen werden veelal door “vreemden” gekocht vanwege de forse prijsstijgingen zodat langzaam aan de originele families werden uitgedund of verdwenen. Momenteel zijn verreweg de meeste inwoners langere of kortere tijd geleden “geïmporteerd”.
In de zeventiger jaren werd het dorp gesplitst in oost en west vanwege een nieuwe provinciale weg en de verhoogde oprit met viaduct naar weer een nieuwe brug. Huizen en boerderijen moesten gesloopt en nieuwe gebouwd. En een nieuw Dorpshuis werd gerealiseerd. En ook een bestemmingsplan met geen mogelijkheden voor extra huizen en derhalve uitstroom van jonge mensen: het dorp is vergrijsd!
Rioolgemaal
Na een paar weken drukke werkzaamheden op het terrein van het rioolgemaal aan de Grotestraat (tegenover #1), zoals het slaan van een viertal heipalen en het trekken van de bekabeling, is vanmorgen het nieuwe ‘huisje’ erbij geplaatst.
Nieuwjaarsvuur
Een mooi gebruik in Heesbeen is het vuur dat op Nieuwjaar bij de rotonde ontstoken wordt. Allemaal met goedkeuring van de Gemeente. Door Corona al een paar jaar niet doorgegaan. Hier een tweetal foto’s van 1 januari 2019:
Zoekplaatje #2 en #3
Tijd voor het tweede (en derde….) Zoekplaatje. Deze keer iets moeilijker (denk ik). Aan het vorige zoekplaatje hebben 8 dorpsgenoten meegedaan en ook allemaal het goede antwoord gegeven (het was de glasbak aan de Grotestraat, tegenover #5, naast #14). Zie de reacties bij het eerste Zoekplaatje die ik nu vrijgegeven heb. Aangezien we doorgaan tot en met eind maart is er nog volop gelegenheid om eraan mee te doen èn te winnen! Volgende week woensdag weer de oplossing, de tussenstand èn een nieuw Zoekplaatje (door bovenin de pagina op ‘Zoekplaatje’ te klikken krijg je ze altijd allemaal te zien).
En, omdat het e.e.a. voortijdig uitlekte, hier de oplossing:
En, dan gelijk de derde…
En dan, de oplossing! Het is een plank die tegen een fruitboom staat (ter ondersteuning?) bij het huis van Colijn (Grotestraat 16). Door 5 dorpsgenoten geraden! Hier de foto:
Loonse en Drunense Duinen
